Racjonalne romanse
Jane Austen urodziła się 16 grudnia 1775 roku na plebani w Steventon w hrabstwie Hampshire. Przeżyła zaledwie 41 lat, a po jej śmierci rodzina zniszczyła część pozostawionych przez nią pamiątek. Poznajemy ją głównie z listów do siostry Cassandry czy wspomnień bratanicy Anny. I choć przez to wymyka się jednoznacznemu opisowi, z tych pamiątek wyłania się obraz osoby niezależnej, tajemniczej, czasem niesprawiedliwej, ale bardzo oddanej bliskim.
W swoich powieściach opisywała to, co znała – mamy więc w nich skromne, wiejskie posiadłości, skrawek Londynu, Bath i hrabstwo Kent. Z kronikarską dokładnością przedstawiła realia swojej epoki, subtelności relacji społecznych i napięcia klasowe. Zachwyca ironią, błyskotliwym humorem i ponadczasową refleksją nad ludzką naturą. Jej powieści: Duma i uprzedzenie, Rozważna i romantyczna, Emma czy Opactwo Northanger na stałe wpisały się w kanon literatury światowej. A ile w jej bohaterkach jest samej Jane? Na to pytanie, niestety, już nigdy nie poznamy odpowiedzi.
260. rocznica urodzin
Od narodzin Jane Austen minęło dwa i pół stulecia, a mimo to jej powieści wciąż inspirują twórców: filmowych, teatralnych i literackich. Niemal nieprzerwanie powstają adaptacje jej powieści, a postaci takie jak choćby Elizabeth Bennet czy pan Darcy stały się ikonami popkultury (w ostatnich latach powstały m.in.: Duma i podejrzenie, Mr Darcy nie żyje czy Poważny i nieromantyczna). Choć Jane pisała romanse, dzięki przenikliwym analizom społecznych konwenansów i dokładnemu opisowi rozterek bohaterów – jej powieści pozostają do dziś aktualne.
Jane Austen nie wykorzystywała twórczości do przekazywania swoich poglądów i nie znajdziemy w nich ani słowa na temat walki o emancypację kobiet czy zniesienie niewolnictwa, ale współcześnie i tak uważa się ją za prekursorkę kobiecej niezależności w literaturze. Przez to, że jej bohaterki kwestionują narzucane im role, walczą o prawo wyboru i możliwość samorealizacji, Austen stała się inspiracją dla ruchów emancypacyjnych i feministycznych.
Jane Austen żyje
Jej książki nie są jedynie świadectwem czasów dawno minionych, lecz uniwersalnym komentarzem na temat miłości, wolności i poszukiwania własnej drogi – często wbrew konwenansom. I to właśnie dzięki temu jej proza cały czas pozostaje nam bliska i żyje nie tylko w bibliotekach czy na ekranach, ale przede wszystkim w naszych sercach. A jej głos – ironiczny, pełen mądrości – brzmi niezwykle aktualnie.
