O przestępcach słyszymy każdego dnia. Możemy przeczytać o nich w gazetach, usłyszeć w wiadomościach, czy też coraz bardziej popularnych podcastach kryminalnych. Zastanawialiście się jednak, skąd biorą się ci, którzy owe przestępstwa popełniają? Jaką mamy pewność, że, ktoś kogo minęliśmy w sklepienie nie jest osobą, której powinniśmy się obawiać? Czy można urodzić się kryminalistą?
Na to pytanie, ludzie próbują odpowiedzieć sobie od lat. Jakkolwiek wzburzające wydaje się to stwierdzenie, są tacy, którzy poświęcili kawałek swojego życia, by potwierdzić ten śmiały wniosek. W poniższym tekście omówimy dwie, moim zdaniem interesujące, teorie łączące biologię ze zwiększonym prawdopodobieństwem stania się kryminalistą. Pragnę uprzedzić, że nie popieram żadnej z tez, o których wspomnę. Poniższy tekst ma charakter czysto informacyjny.
Zastanawiając się nad kolejnością, w jakiej powinny ukazywać się znane mi teorie biologiczne przestępczości, nie trudno było wyjść z wnioskiem, że pierwszy na naszej liście powinien pojawić się włoski ojciec kryminologii Cesare Lambroso.
Jest rok 1871, Lambroso przeprowadza sekcje zwłok notorycznego bandyty Giuseppe Villela. Zakładam, że budząc się rano, nie spodziewał się nagłego przypływu olśnienia, ale stało się inaczej. Podczas pracy zwrócił on uwagę na kształt głowy denata. Według późniejszego opisu Lambroso, kształtem przypominała czaszkę „małp, gryzoni lub ptaków.” Tak właśnie, narodziła się teoria dziedziczenia skłonności przestępczych oraz argument mówiący, że człowiek o „kryminalnej osobowości” może zostać rozpoznany na podstawie fizycznych defektów.
W przekonaniu Lambroso kryminalistami były osoby, u których nastąpił swego rodzaju ewolucyjny regres, pozbawiający ich części człowieczeństwa.
Niektórymi cechami owego regresu miały być:
- Cofnięte czoło
- Nienormalny rozmiar uszu
- Nadmierna długość rąk
- Niesymetryczne rysy twarzy
Co więcej, „urodzeni kryminaliści” nierzadko wykazywali upodobanie do tatuowanie swoich ciał. Cechowali się podwyższoną odpornością na ból, moralnym niedorozwojem, impulsywnością, mściwością i okrucieństwem. W teorii ludzi należących do grupy – „urodzonych kryminalistów” – nie można było wyleczyć. A z upływem czasu, inni ideolodzy podobnych tez dołączyli do nich homoseksualistów, osoby psychicznie chore i przedstawicieli całych grup etnicznych niemogących wylegitymować się nordyckim pochodzeniem.
Teoria Lambroso z biegiem lat została obalona i obecnie ma charakter czysto historyczny. Jednakże, wciąż uważana jest za na tyle istotną, by uczyć o niej młodsze pokolenia.
