Choć wiosna już przyszła, to jeszcze nie rozpieszcza nas piękną pogodą i wysokimi temperaturami. Wielu z nas tęskni już za świeżym powietrzem i większą aktywnością. Wielu jednak nadal woli spędzać czas pośród półek księgarskich, choćby wirtualnych. A ja niezmiennie podpowiadam, na co warto zwrócić uwagę w kwietniu!
Anna Brzezińska — Zmierzch świata rycerzy
W tym miesiącu autorka bestsellerowych Córek Wawelu powraca z monumentalną opowieścią o wpływowych kobietach renesansu, które przetrwały „zmierzch świata rycerzy” i uporządkowały po nich rzeczywistość na nowo.
Pisarka roztacza przed czytelnikami fascynującą panoramę ostatnich dekad średniowiecza i początków ery nowożytnej. Okazuje się, że niespodziewanie aktualną i stanowiącą zaskakujący komentarz do dzisiejszych czasów. Jednocześnie pokazuje nam transformację ustalonego, niezachwianego dotychczas męskiego porządku oczami wpływowych kobiet epoki – z Małgorzatą Andegaweńską, Małgorzatą York, Izabelą Portugalską, Marią Burgundzką i Lukrecją Borgią na czele.
Tło dla splatających się losów żeńskich bohaterek stanowią: wielość wątków obyczajowych i kulturowych, ówczesne praktyki wojenne, seksualne, polityczne, religijne i artystyczne, tradycje i życie codzienne poszczególnych warstw społecznych, zaczynając od teatru władzy i związanych z nim knowań, poprzez opisy uczt i życia w miastach, na przesyconych symboliką mitów arturiańskich burgundzkich turniejach rycerskich kończąc.
Tę doskonale udokumentowaną książkę historyczną dzięki pisarskiemu doświadczeniu Anny Brzezińskiej czyta się niczym wciągającą powieść. Zmierzch świata rycerzy to przełomowy moment dziejów Europy na styku epok średniowiecza i renesansu, opowiedziany w świeży, olśniewający sposób – nareszcie przez kobietę!
Wira Ahajewa – W cieniu imperium
W cieniu imperium to kolejna analiza walki kulturowej miedzy Ukrainą a Rosją. Bo cel Rosji – nieważne czy carskiej, sowieckiej czy putinowskiej – pozostaje niezmienny: zmiażdżyć odrębność Ukrainy, zawłaszczyć jej dokonania i sfałszować historię.
To dlatego historia ukraińskiej kultury to w rzeczywistości – jak ukazuje Wira Ahejewa, krytyczka literacka i filolożka – historia oporu przeciwko imperium. Ukraińscy twórcy toczyli bój o wszystko: język (zwany pogardliwie „małoruskim”), folklor, a nawet pamięć.
Walka nigdy nie odbywała się na równych zasadach, bo imperium raz po raz sięgało po realne i zabójcze środki nacisku. Zasięg rosyjskiej machiny kolonialnej jest tak olbrzymi, że w ukraińskim sprzeciwie z łatwością można dostrzec echa również polskich zmagań.
Antti Tuomainen — Czynnik królika
Antti Tuomainen to jeden z najinteligentniejszych pisarzy Finlandii, który od wielu lat okupuje szczyt tamtejszej listy bestsellerów. Jednocześnie został nominowany do wielu prestiżowych europejskich nagród, m.in. Szklanego Klucza, CWA International Dagger, Prix du Polar Européen oraz Last Laugh Award.
Jego Mała Syberia, której recenzję możecie przeczytać na naszym portalu, została uznana przez „The Times” za jedną z najlepszych książek ostatnich pięciu lat, otrzymała też Nagrodę Petrona jako najlepsza skandynawska powieść kryminalna 2020 roku.
Co sprawia, że życie jest doskonałe? Matematyk ubezpieczeniowy Henri Koskinen zna odpowiedź na to trudne pytanie, ponieważ oblicza wszystko z dokładnością do entego miejsca po przecinku.
Ale któregoś dnia po raz pierwszy styka się z czymś, czego nie potrafił przewidzieć. Dziedziczy po bracie park rozrywki, w którym zatrudnieni są osobliwi pracownicy i który ma spore problemy finansowe. Te najpoważniejsze wynikają z wysokich pożyczek zaciągniętych u szemranych typów – ludzi bardzo nieprzyjemnych – którzy domagają się natychmiastowej spłaty długu. I mają swoje wypróbowane metody ich ściągania.
Jakby tego było mało, Henri poznaje w parku rozrywki Laurę, malarkę, której radosne usposobienie i chaotyczny styl życia wprawiają go w osłupienie. Kiedy nękający go gangsterzy dokładają wszelkich starań, żeby wyegzekwować zaciągnięte przez jego brata długi, a znajomość z Laurą coraz bardziej się rozwija, Henri staje w obliczu sytuacji i emocji, których nie da się zapisać w jego arkuszach kalkulacyjnych…
Amia Srinivasan — Prawo do seksu. Feminizm w XXI wieku
W kwietniu ukaże się również książka, która zdobyła Nagrodę Orwella i nagrodę Blackwell’s Books of the Year oraz znalazła się na krótkiej liście National Book Critics Circle.
Porywająca, ostra i głęboko humanistyczna książka filozofki Amii Srinivasan Prawo do seksu wywraca do góry nogami sposób, w jaki dyskutujemy – lub unikamy dyskusji – o problemach i koncepcie seksu. Pyta o to, co może oznaczać wolność.
Amia Srinivasan w zbiorze esejów podejmuje próbę zrozumienia znaczenia seksu w naszym świecie, sięga do starszej tradycji feministycznej, która nie bała się myśleć o seksie jako o zjawisku politycznym. Omawia szereg napiętych relacji: między dyskryminacją a preferencjami, pornografią a wolnością, gwałtem a niesprawiedliwością rasową, karą a odpowiedzialnością, uczniami a nauczycielami, przyjemnością a władzą, kapitalizmem a wyzwoleniem.
Victoria Belim — Dom pod kogutami
„Dom pod kogutami” to książka, która zrodziła się w wyniku przejmującej podróży po Ukrainie. Jej autorka podąża tropem wyznaczonym przez historię kraju, śledzi losy swojej rodziny oraz bada traumy, jakich doświadczyło wielu ludzi zamieszkujących te tereny.
Victoria Belim jako piętnastolatka opuściła Ukrainę i wraz z rodzicami wyjechała do Chicago. Gdy w 2014 roku wybuchła rewolucja na Majdanie, a następnie wojna, pisarka poczuła, że musi wrócić i na nowo odkryć ojczyznę.
W Domu pod kogutami Belim opowiada, jak przyjechała do kraju, w którym czuła się już trochę jak cudzoziemka. Zatrzymała się we wsi Berig, gdzie mieszka jej babcia Valentina. W starych notatnikach pradziadka odnalazła tajemniczą wzmiankę o zniknięciu jego brata, o którym nigdy wcześniej nie słyszała. To stanowiło dla niej zapalnik, by odkryć prawdę o przodkach. Poszukiwania zawiodły ją do okrytego złą sławą Domu pod kogutami, siedziby tajnej policji. Szybko okazało się, że jedna tajemnica prowadzi do następnej. Victoria kontynuuje swą misję pomimo oporu babki, której nie podobają się zainteresowania wnuczki. Prawda o losie Nikodima może się okazać bolesna.
Dom pod kogutami pokazuje osobisty portret Ukrainy i siłę więzów rodzinnych. Jest wyrazem tęsknoty za krajem, a także analizą historii tego państwa i próbą zmierzenia się z tym, co zostało po sowieckich czasach.
Paweł Ochman — Roślinna kuchnia kresowa
Na początku wiosny wydawnictwo Marginesy proponuje nam kulinarną podróż po dawnych Kresach Wschodnich. Z książki Pawła Ochmana dowiemy się, czym są wołyńskie kichyłki, poleska kulaga, litewskie mandryki czy gródeckie cebulniki. Co kryje się pod takimi nazwami, jak towkanica, włodzimierskie fajercarze, lwowskie bałabuchy czy kryżawki.
Poznamy potrawy, które podawano na stołach w mieszczańskich kamienicach i wiejskich zagrodach na co dzień i od święta. Ponadto dowiemy się, które warzywo królowało w ówczesnych kuchniach – a które dziś odeszło w zapomnienie – oraz jak wykorzystywano dzikie owoce i zioła.
Ellena Ferratne — Galimatias. Papiery, maile, wywiady
W kwietniu będziemy mogli zajrzeć za kulisy pracy Eleny Ferrante. Galimatias pozwala zajrzeć do jej szuflad, z których wzięły się pierwsze trzy powieści, a następnie cztery części Genialnej przyjaciółki. Pomaga zrozumieć jej absolutne zamiłowanie do pisarstwa.
Autorka odpowiada na liczne pytania zadawane jej przez wiernych czytelników. Wyjaśnia, dlaczego ten, kto pisze książki, powinien trzymać się z boku i pozwolić, by jego tekst samodzielnie wyruszył w świat. Zdradza myśli i obawy towarzyszące ekranizacji powieści. Mówi, jak trudno znaleźć zwięzłe odpowiedzi na pytania do wywiadu. Zwierza się z radości, z trudów, z niepokoju, który nigdy nie opuszcza piszącego, zwłaszcza jeśli w pewnym momencie odkrywa on, że jego opowieść jest niezadowalająca. Opowiada o swoich relacjach z psychoanalizą, z rodzinnym miastem, z dzieciństwem jako zbiorowiskiem sugestii i fantazji, z macierzyństwem, z feminizmem. A owocem jest pełen wigoru autoportret pisarki przy pracy.
Lisa Genova — Motyl
Motyl to jedna z najpiękniejszych powieści ostatnich lat, która ukaże się w kwietniu nakładem wydawnictwa Filia. Opowiada o Alice Howland, która zaczyna tracić pamięć. Lekarze kładą to na karb zmęczenia i stresu. Ale mylą się. Alice jest profesorem Harvardu, uprawia jogging i korzysta z życia, jest spełnioną kobietą. Diagnoza – alzheimer we wczesnym stadium – jest dla niej wyrokiem. Kobieta musi pogodzić się z tym, że niebawem straci swoją tożsamość. Zapomni, kim jest, co kocha, a czego nienawidzi. Przestanie poznawać swoje dzieci. Próbuje się przed tym bronić, tworząc w swoim komputerze, niczym dodatkowy dysk pamięci, specjalny folder o nazwie: MOTYL.
Motyl to książka, o której nie da się zapomnieć. Powieść o sednie człowieczeństwa i o heroicznej walce o zachowanie godności w obliczu nieuleczalnej choroby.
Na postawie książki powstał oscarowy film „Motyl Still Alice” z Julianne Moore w roli głównej.
Jakub Małecki — Sąsiednie kolory
W kwietniu ukaże się najnowsza powieść Jakuba Małeckiego, którą autor wraca do korzeni i podstaw swojej twórczości. Historia Sąsiednich kolorów rozgrywa się latem 1926 roku i skupia się na losach różnych postaci. Stolarz Krystian Dzierzba zaczyna pracować nad trumną dla kobiety, która rzekomo umarła z tęsknoty. Szalona Leokadia czeka każdej nocy z bronią na kormorana, którego nienawidzi. Syn miejscowego lekarza, nękany wspomnieniami, stoi na moście i myśli o samobójstwie. Ich losy niespodziewanie się przecinają, gdy córka Krystiana przypadkowo podsłucha rozmowę i postanowia poszukać Diabła w lesie. Wkrótce każda z postaci stanie przed ważnymi decyzjami, które zmienią ich życie.
Sąsiednie kolory to powieść o tęsknocie, odwadze i miłości niemożliwej. O stwarzaniu prawdy, pustych miejscach w ciele, leczeniu tańcem i słowach, które wędrują daleko poza śmierć.
Avni Doshi — Gorzki cukier
Gorzki cukier to przejmująca historia zatrutej miłości matki i córki. Ostra jak nóż i przetykana zjadliwym humorem opowieść, która powoli rozwija supeł wspomnień i wyobrażeń wiążących obie kobiety, aż wreszcie ukazuje głęboko skrywaną prawdę.
Jako młoda kobieta Tara była nieokiełznana i buntowała się przeciwko surowym zasadom obowiązującym kobiety w Indiach. Porzuciła zaaranżowane przez rodziców małżeństwo, wstąpiła do aśramy, wdała się w romans z nieokiełznanym artystą. Antara – jej córka – towarzyszyła matce w tym pełnym wzlotów i upadków życiu. Ich relacja nigdy nie była łatwa. Po latach, kiedy Tara zaczyna tracić pamięć i wymaga opieki, Antara musi zmierzyć się z obowiązkiem zadbania o matkę, która o nią nie dbała nigdy. A to wiąże się z powrotem do bolesnych i traumatycznych wspomnień.
W 2020 roku Gorzki cukier znalazł się na krótkiej liście finalistów Nagrody Bookera.
Michał Rauszer — Ludowy antyklerykalizm. Nieopowiedziana historia
Kwietniowa nowość z Wydawnictwa Znak udowadnia, że Polska była przez wieki krajem wierzących antyklerykałów. Chłopi przeciwstawiali się księżom z powodu pańszczyzny, zamiast na mszę – chodzili do karczmy. Chętnie obśmiewali przywary kleru: chciwość, hipokryzję, rozpustę. Praktyki religijne organizowali po swojemu, często na przekór hierarchii, choć nie wbrew wierze.
Dziś karnawałowy żart coraz częściej przeradza się jednak w wyraźny bunt wobec władzy Kościoła. Ludowy antyklerykalizm powrócił z nową siłą.
Z wiejskich przyśpiewek, robotniczych wystąpień, haseł na czarnych protestach i internetowych memów z papieżem wyłania się nieopowiedziana dotąd historia stosunku Polek i Polaków do Kościoła, biskupów i religii.
Ksiądz diabła wypędzi, a sam za dziesięć stanie
Przysłowie z XIX wieku
Mniej księży, więcej księżniczek
Transparent ze Strajku Kobiet
Pavón Rymer-Rythén Elisabeth Karin — Moja przyjaciółka Nore
Zachęcam również do zapoznania się z ofertą nowego imprintu Wydawnictwa Otwartego – Hi:Story! Znajdziecie tam kilka propozycji, dzięki którym pokochacie historię.
