„Szelest” kryminał Małgorzaty Oliwii Sobczak

W trójmiejskich lasach dochodzi do teatralnego morderstwa. Ofiarą jest atrakcyjna studentka dziennikarstwa. Sprawca rozebrał ją, włosy ułożył wokół głowy w złocistą aureolę, a w pobliżu zwłok pozostawił kartę pamięci z tajemniczym nagraniem. Policja obawia się, że w Trójmieście pojawił się seryjny morderca. Szelest to najnowszy kryminał Małgorzaty Oliwii Sobczak. Jesteście ciekawi, jak autorka poradziła sobie z kolejnym wyzwaniem?

Aplikacja

Alicja Grabowska jest dziennikarką pracującą w małym wydawnictwie. Pisze o modzie i lifestyle’u, choć te tematy nie zaspokajają jej zawodowych ambicji. Pewnego dnia dostaje polecenie przetestowania nowej aplikacji – Place to rest. Apka na podstawie lokalizacji telefonu wyszukuje ciekawe miejsca w okolicy i kieruje do nich użytkownika. Podczas pierwszego wyszukiwania Alicja zwiedza dawno zapomniany punkt widokowy. Zachwycona, postanawia spróbować jeszcze raz. Następne wskazówki kierują ją w głąb lasu, gdzie spotyka parę uprawiającą seks. Czuje się zmieszana i tym razem nie jest pewna, czy właśnie to miała zobaczyć. Woli wierzyć, że to przypadek, a aplikacja po prostu się pomyliła.
Jeszcze parokrotnie Place to rest wiedzie Alicję w nietypowe scenerie. Po którymś z kolei razie dziewczyna najchętniej porzuciłaby temat tej nowinki, ale przełożony nalega, aby sprawdzała ją dalej. Wtedy też aplikacja prowadzi dziennikarkę do ciała dopiero co zamordowanej nastolatki.

Dziennikarstwo śledcze

Trzydziestoletnia Ala Grabowska jest po rozwodzie. Z byłym mężem poznała się jeszcze w liceum, a teraz, po latach znoszenia przemocy domowej, próbuje zbudować sobie nowe życie. Stara się zagłuszyć przykre wspomnienia imprezami i przygodnymi relacjami seksualnymi, lecz przeszłość ciągle do niej wraca. Eksmąż nie pogodził się z wyrokiem sądu i wciąż próbuje przekonać dziewczynę, aby do niego wróciła i dała mu następną szansę.

Kiedy dziennikarka znajduje nagie zwłoki licealistki, okazuje się, że sprawą zajmuje się detektyw Oskar Korda, którego poznała kiedyś w jednym z tanecznych klubów. Śledczy od razu widzi powiązanie nowej ofiary z niedawno odnalezioną martwą studentką. Rozpoznaje charakterystyczne, promieniście ułożone włosy, takie jak w przypadku poprzedniego morderstwa. Oba trupy fizycznie bardzo przypominają główną bohaterkę.
Alicja, jako główny świadek, zaczyna współpracować z Oskarem. Razem postanawiają zbadać, czy aplikacja ma coś wspólnego ze sprawą. Ku ich zdziwieniu okazuje się, że nie można wyśledzić autora Place to rest, a samej apki odinstalować ze smartfona Ali.

Famme fatale

Główną bohaterkę Szelestu zbudowano na archetypie kobiety fatalnej. Oprócz niej w powieści występują głównie mężczyźni oczarowani jej wyjątkowym magnetyzmem. Widzą w Alicji zdolność do kontrolowania i krzywdzenia, wskutek czego pragną się na niej mścić i zadawać jej ból. Ich agresja opiera się na mylnym przeświadczeniu, że ta kobieta mogłaby ich uszczęśliwić, uzdrowić ich życie, gdyby tylko chciała. Zachodzi tutaj ciekawy paradoks: prześladowcy czują się ofiarami własnej ofiary. Tak naprawdę różne wersje tej historii są znane nie od dzisiaj; kobietę krzywdzicielkę, femme fatale łamiącą męskie serca od zarania dziejów ukazywano jako tą, której należy się kara.

Szelest

Szelest jest pierwszą książką Sobczak, którą miałam okazję przeczytać. Jestem mile zaskoczona odkryciem, że mamy na polskiej scenie literackiej kolejną świetną autorkę kryminałów. Powieść wciągnęła mnie bardzo szybko. Podobała mi się gładko idąca fabuła i zwodnicze sugestie podsuwane przez pisarkę. Co chwila chciałam triumfalnie krzyczeć: to on! to on!, a po paru stronach całkowicie zmieniałam zdanie. To było w pewien sposób ekscytujące.
Cieszę się, że odkryłam tę autorkę. Zaczęłam już czytać jej poprzednie książki i na pewno będę wyczekiwać następnego kryminału. Bardzo polecam.

Feministycznym okiem

W książce Szelest napięcia między postaciami są pozbawione oceny moralnej. To sprawia, że mimo snutych przez kochanków czarujących wywodów o miłosnym opętaniu, nie można uniknąć logicznych wniosków. Widzimy postać Alicji z perspektywy jej niełatwego życia, dzięki czemu o problemie przemocy, która ją spotyka, możemy wnioskować jasno: ten jest sprawcą, kto podnosi rękę na drugą osobę.

W tym miejscu należy się zastanowić, dlaczego niektórzy ludzie roszczą sobie prawo do innego człowieka tylko dlatego, że im się ta osoba podoba. Choć od dawna prawa człowieka zapewniają jednostce niezależność w samostanowieniu o sobie, to tradycja „posiadania” innych ludzi jest silnie zakorzeniona w świadomości wielu z nich.

Małgorzata Oliwia Sobczak pozostawia temat przemocy wobec kobiet bez komentarza, dzięki czemu czytelnik jest zmuszony do własnych refleksji. Przychodzi mi na myśl, że ta powieść dobrze wpisuje się w nurt historii o „mężczyznach, którzy nienawidzą kobiet”, jednak nie jest to zbyt błyskotliwy wniosek à propos kryminału, skoro zdecydowana większość zbrodni jest popełniana na kobietach przez cis mężczyzn.

Posłuchaj Szelestu

Na podstawie tekstu powstał również serial oryginalny na Empik Go w formie słuchowiska.

Polecam serię książek autorstwa Małgorzaty Oliwii Sobczak pt. Kolory zła:

• I tom: Czerwień
• II tom: Czerń
• III tom: Biel

Zapoznaj się z recenzją Balwierza Katarzyny Bondy!