Gdy życie zaczyna boleć…
Albert Camus napisał, że: „na świecie było tyle dżum, co wojen. Mimo to dżumy i wojny zastają ludzi zawsze tak samo zaskoczonych”*. Równie nieoczekiwanie pojawiają się inne trudne wydarzenia, jak np. utrata bliskiej osoby lub wolności. Jak człowiek mógłby przygotować się na coś takiego? Prywatne kataklizmy w mniejszym lub większym stopniu dotykają każdego z nas. Czasem są tak silne, że życie nie wraca do wcześniejszego ładu. Co zrobić w takich sytuacjach? Russ Harris w Zderzeniu z rzeczywistością proponuje pracę z technikami opartymi na terapii akceptacji i zaangażowania. Nie mają one na celu zmienić rzeczywistości i przeżywanych emocji, lecz nasze nastawienie.
Zderzenie z rzeczywistością – książka wypełniona ćwiczeniami, eksperymentami i cennymi wskazówkami
W niemal każdym rozdziale Harris zamieszcza różnego rodzaju ćwiczenia oparte na technikach ACT. Najpierw tłumaczy dane problemy, aby czytelnik zrozumiał ich istotę i wiedział, nad czym dokładnie będzie pracował. Zderzenie z rzeczywistością podzielone jest na 3 części:
– pierwsza skupia się na samopomocy, zbudowaniu życzliwej relacji z samym sobą, poszerzeniu świadomości i elastyczności (np. nauka dystansowania się od swoich myśli). Czytelnik zostaje zaopatrzony w narzędzia, dzięki którym może uporać się ze „zderzeniem z rzeczywistością” i ponownie przejąć stery nad swoim życiem;
– druga część to kolejny krok czyli odbudowa tego, co zostało zburzone. To szukanie własnych wartości i próba tworzenia życia w zgodzie z nimi nawet pomimo przeciwności;
– ostatni etap czyli rewitalizacja. Autor pomaga czytelnikowi w odzyskaniu witalności i wdzięczności. Stara się przekonać, że nawet w chwilach cierpienia możemy znaleźć coś dobrego w naszym życiu (chociażby wdzięczność za codzienne sytuacje – obiad czy dar słuchu i wzroku).
Życzliwość i współczucie przebijające się ze sposobu narracji
Autor potrafi nie tylko pisać prostym językiem o złożonych kwestiach, lecz także wykazuje się łagodnością i empatią w stosunku do swojego odbiorcy. Gdy tłumaczy, w jaki sposób powinno się wykonywać dane ćwiczenie, wszystko wyjaśnia krok po kroku w plastyczny i zrozumiały sposób. Dodatkowo przed zadaniami informuje o możliwych przeciwskazaniach do jego wykonania. Jeśli jest to możliwe, przedstawia rożne warianty technik, by każdy mógł wybrać najbardziej odpowiedni dla siebie sposób.
Harris akcentuje na początku książki, że ACT jest metodą o potwierdzono naukowej skuteczności, ale nie wykłada jej technik jak prawd objawionych. Autor nie zapomina, jak ważne jest indywidualne podejście do każdej osoby. Przypomina o elastyczności i o tym, że każdemu pomaga co innego. Zachęca więc do wypróbowania wszystkich metod z książki i samodzielnej oceny, która z nich okaże się przydatna. Stara się także wspierać czytelnika w procesie ćwiczeń. Co i raz przekonuje, aby dawać sobie przestrzeń i czas do zmiany oraz nie rezygnować, nawet jeśli z początku nie czujemy rezultatów lub mimo starań wracamy do dawnych nieodpowiednich nawyków. Harris uczy o łagodności i sam się nią wykazuje. Książka napisana jest w niezwykle życzliwym tonie, dzięki czemu odbiorca czuje się odpowiednio zaopiekowany w trakcie wdrażania się w techniki ACT.
Zderzenie z rzeczywistością – przydatny poradnik dla każdego, kto mierzy się z bólem emocjonalnym
Zderzenie z rzeczywistością to różnego rodzaju strata i związane z nią cierpienie. Nie możemy od niej uciec, ale dzięki książce Harrisa możemy sobie z nią lepiej poradzić. Autor w dużej mierze kładzie nacisk na zbudowanie życzliwej relacji z samym sobą i odebraniu mocy (ale nie pozbyciu się) bolesnym myślom, wspomnieniom i emocjom. Uczy, że mimo cierpienia, wciąż możemy zbudować wartościowe i dobre, choć nieidealne, życie.
Jeśli interesujesz się psychologią, polecam Ci książkę Marty Niedźwieckiej O Zmierzchu.
*Źródło: A. Camus, Dżuma, Warszawa 1992.
