Czy to sen? to debiutancka powieść młodzieżowa autorstwa Natalii Klewicz, której niepozorna okładka kryje zaskakującą i wciągającą fabułę. Powieść trafiła na półki księgarń pod szyldem wydawnictwa Ya! w lutym tego roku i zebrała sporo pozytywnych recenzji. Jak autorka poradziła sobie z niewątpliwie trudnym tematem, jakim jest depresja?
KOSZMAR NA JAWIE
Główną bohaterką książki Czy to sen? jest osiemnastoletnia Łucja, która cierpi na zaburzenia lękowe. Ich przyczyną są wyjątkowo realistyczne sny, z jakimi zmaga się od czasów dzieciństwa. Wywołują u niej ataki paniki tuż po przebudzeniu, zwłaszcza jeśli nie należały do przyjemnych.
Łucja regularnie uczęszcza na terapię, która wydaje się bardziej pomagać rodzicom niż jej samej. Na początku książki dowiadujemy się również, że ma wspierającą przyjaciółkę i kochającego chłopaka, którzy nie mają pojęcia o jej problemach.
Inni kryli się tak jak ja, ale nie zmienia to faktu, że terapia dalej była tematem tabu. Przez to, że jej potrzebowałam, czułam się, jakbym była inna. Słaba.
Łucja na co dzień jest powściągliwa i małomówna, jednak gdy na tapet wchodzi temat terapii, staje się drażliwa. Początkowo trudno było mi się przyzwyczaić do postawy bohaterki wobec bliskich, którzy zawsze starali się ją wesprzeć. Z czasem jednak zaczęłam dostrzegać głębsze warstwy jej zachowania, dzięki wyraźnemu kontrastowi jej zachowania w snach i na jawie. Podczas sennych przygód nastolatka staje się znacznie śmielsza i skłonna do ryzyka, co zresztą jest całkiem logiczne, bo przecież w snach może zrobić wszystko, bez żadnych konsekwencji. Ale czy na pewno? Oprócz sporadycznych ataków paniki po przebudzeniu z koszmaru pojawiają się też dylematy, które wpływają na jej realne życie. Łucja dość szybko zbiera żniwa swoich decyzji w świecie snów, gdy poznaje w nich Nikodema.
PRZECZYTAJ TAKŻE: JOANNA CHYŁKA POWRACA W NOWEJ KSIĄŻCE REMIGIUSZA MROZA
WEWNĘTRZNE PRAGNIENIA
Zanim sięgnęłam po książkę, rozmyślałam nad jej tytułem. Po przeczytaniu śmiało mogę stwierdzić, że jest mocno symboliczny i daje do myślenia, ponieważ głównym tematem nie jest kwestia tego, czy Łucja potrafi odróżnić sen od jawy. Potrafi, i właśnie to stanowi źródło jej problemów, bo szybko okazuje się, że świat snów jest jej jedynym sposobem na ucieczkę od rzeczywistości. Nastolatka początkowo walczy z własnymi pragnieniami względem Nikodema, stara się naprawiać relacje z bliskimi, próbuje żyć jak zwyczajna licealistka. Jednak im więcej czasu spędza z chłopakiem ze snów, tym mniej interesuje ją to, co dzieje się w świecie rzeczywistym. Wreszcie dopada ją przekonanie, że nie można jej pomóc. Odrzuca więc ludzi, na których jej zależało, jednocześnie ukrywając przed nimi prawdę, by nie zostać odrzuconą.
ZAKOCHANA WE WŁASNEJ WYOBRAŹNI
Muszę przyznać, że zaczynając czytać Czy to sen?, byłam pewna, że fabuła skręci na drogę: „chłopak z moich snów pojawił się na jawie”. I byłabym w stanie to zaakceptować, bo mimo pewnej jednostajności książkę naprawdę dobrze się czytało. Ale kierunek, w jakim poszła akcja, pozytywnie mnie zaskoczył. Obraz wewnętrznej walki, jaką toczyła Łucja, świetnie pokazywał, jak trudno jest pojąć uczucia osób zmagających się z depresją. Bo przecież wystarczy wyjść do ludzi, odetchnąć świeżym powietrzem i się uśmiechać. Społeczeństwo wciąż bagatelizuje problem depresji czy innych zaburzeń wśród nastolatków. Również wstyd związany z uczęszczaniem na terapię jest przyczyną odizolowania w grupie. Książka poniekąd pokazuje, co może „siedzieć w głowie” takich osób, a na przykładzie Łucji widać, jak zamykają się one na świat zewnętrzny.
W DOBRYM STYLU
Natalia Klewicz ma bardzo lekkie i młodzieżowe pióro, które świetnie kontrastowało z ciężkim tematem. Dialogi między nastolatkami są naturalne, a postacie wiarygodne. Uczucia towarzyszące Łucji nie są rozwleczone tylko po to, by czytelnik nie zapomniał, jak w danym momencie czuje się nastolatka. Moment, w którym Łucja przechodzi naprawdę trudne i bolesne chwile, to zdecydowanie najmocniejszy fragment książki. Jego klimat, tempo akcji i pewna doza niepewności sprawiała, że nie potrafiłam oderwać się od czytania. Spodobała mi się również konsekwencja w prowadzeniu naprzemiennej akcji między snem a rzeczywistością. Autorka zastosowała również kilka innych ciekawych zabiegów, mających dać czytelnikowi pole do przemyśleń co do przebiegu wydarzeń.
PRZECZYTAJ TAKŻE: „POLOWANIE NA POTWORY” KŁOPOTÓW CIĄG DALSZY
Zawiodłam się jednak na słabo rozbudowanej genezie choroby Łucji. Oczekiwałam, że temat rozwinie się z czasem, jednak nie dostałam żadnych retrospekcji czy dłuższych dialogów. Pod tym względem zdecydowanie lepiej wypadają wątki osobiste pozostałych bohaterów. Rodzice Łucji, jej przyjaciele czy nawet chłopak ze snów są wiarygodni dzięki swoim historiom i problemom, a czas, jaki poświęca im autorka, nie jest wydłużony na siłę.
PODSUMOWANIE
Czy to sen? To zdecydowanie dobra książka, o której trudno zapomnieć. Jest prawdziwa, nietypowa, a przede wszystkim wartościowa. Zwraca uwagę na problem depresji z zupełnie innej strony, w naturalny sposób uświadamia czytelnika, jak postrzegają świat osoby zmagające się z problemami psychicznymi. Tematyka snów dodaje jej odrobinę tajemniczości, a wszystko zamyka niejednoznaczne zakończenie, które pozostawia więcej pytań niż odpowiedzi.
Zaciekawiła Cię tematyka depresji? Zachęcam do przeczytania recenzji książki „Wszystkie kolory moich wspomnień”.
